Τα χρησιμοποιούμε για να έρθουμε σε επαφή με τα αγαπημένα μας άτομα, να επικοινωνήσουμε με την οικογένειά μας, να ενημερωθούμε για τα τρέχοντα γεγονότα και να διασκεδάσουμε στον ελεύθερο χρόνο μας. Μπορεί να είναι πια εγκατεστημένα σε κάθε μας συσκευή αλλά λίγοι θυμούνται ή γνωρίζουν από που ξεκίνησαν όλα για να καταλήξουν όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.
Το πρώτο μέσο κοινωνικής δικτύωσης έκανε την εμφάνισή του στα τέλη της προηγούμενης χιλιετίας. Συγκεκριμένα το Six Degrees δημιουργήθηκε το 1997 και πήρε το όνομά του από τη θεωρία των «έξι βαθμών διαχωρισμού», η οποία δηλώνει ότι όλοι στον κόσμο συνδέονται με όλους τους άλλους με όχι περισσότερους από έξι βαθμούς διαχωρισμού. Ο λόγος που το Six Degrees θεωρείται το πρώτο από τα κοινωνικά δίκτυα είναι επειδή επέτρεπε στους ανθρώπους να εγγραφούν με τη διεύθυνση email τους, να δημιουργήσουν προφίλ και να προσθέσουν φίλους στο προσωπικό τους δίκτυο. Το συγκεκριμένο δίκτυο είχε μικρή διάρκεια ζωής, καθώς διήρκησε έως το 2001.
Το Napster ήταν ο πρώτος πάροχος υπηρεσιών ροής ήχου που ανήκει πολύ πριν το youtube ή το spotify. Ξεκίνησε αρχικά την 1η Ιουνίου 1999, ως μια πρωτοποριακή υπηρεσία λογισμικού κοινής χρήσης αρχείων με έμφαση στη διανομή ψηφιακών αρχείων ήχου. Τα τραγούδια ήχου που κοινοποιούνταν στην υπηρεσία κωδικοποιούνταν συνήθως σε μορφή MP3. Καθώς το λογισμικό έγινε δημοφιλές, η εταιρεία αντιμετώπισε νομικές δυσκολίες λόγω παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων. Διέκοψε τη λειτουργία του το 2001 αφού έχασε ένα κύμα αγωγών και κήρυξε πτώχευση τον Ιούνιο του 2002. Τα περιουσιακά του στοιχεία τελικά εξαγοράστηκαν από τη Roxio και επανεμφανίστηκε ως ηλεκτρονικό κατάστημα μουσικής.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 2002, εμφανίστηκε ο ιστότοπος Friendster. Όπως το Six Degrees, επέτρεψε στους χρήστες να εγγραφούν με τη διεύθυνση email τους, να κάνουν φίλους και να τους αποθηκεύσουν ως μέρος ενός προσωπικού δικτύου. Τα άτομα μπορούσαν να μοιράζονται βίντεο, φωτογραφίες και μηνύματα με άλλους χρήστες, όπως επίσης να αφήνουν σχόλια στα προφίλ άλλων ατόμων, εφόσον ήταν μέρος του προσωπικού δικτύου του άλλου. Μετά από μετατροπή το σε social gaming site το 2011, το 2015 ανέστειλε όλες τις υπηρεσίες της και την 1η Ιανουαρίου 2019 σταμάτησε οριστική τη λειτουργία του.
Ταυτόχρονα το 2002 έκανε την εμφάνισή του το Linkedin. Το γεγονός ότι ήταν η μόνη πλατφόρμα για επιχειρήσεις επέτρεψε τη σταθερή ανάπτυξή της σε έναν από τους πιο δημοφιλείς ιστοτόπους μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο.
Έναν χρόνο αργότερα, το 2003, το Myspace δεν άργησε να δημιουργηθεί και να γίνει ο κύριος ανταγωνιστής του Friendster. Τα δημόσια προφίλ του ήταν ορατά σε οποιονδήποτε και ήταν η κύρια αντίθεση με τα ιδιωτικά προφίλ του Friendster που ήταν διαθέσιμα μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες. Το 2005 η χρήση του συγκεκριμένου ιστότοπου κορυφώθηκε, αλλά τα επόμενα χρόνια είχε πτωτική πορεία καθώς πήραν τη θέση του πιο «μοντέρνα» μέσα. Γεγονός που εξηγειται εύκολα αν αναλογιστούμε το 2004 ιδρύθηκε το γνωστό σε όλους μας Facebook. Το Facebook έχει δει εκπληκτική ανάπτυξη από το 2006 και είναι πλέον ένας από τους ιστότοπους με τις περισσότερες επισκέψεις στο διαδίκτυο.
Το 2005 εμφανίστηκε στις ζωές μας και το Youtube, μια πλατφόρμα στην οποία οι χρήστες μπορούσαν να ανεβάζουν και να μοιράζονται βιντεο. Κανείς βέβαια δεν περίμενε οτι ενα μεσο που μπαινεις για να ακούσεις και να μοιραστείς μουσική θα έπαιρνε τις διαστάσεις που έχει πάρει πλέον στις ζωές μας και θα γεννούσε τόσους δημιουργούς περιεχομένου με πολλά και διαφορετικά πεδία ενδιαφέροντος εκτός της μουσικής.
Το Twitter κυκλοφόρησε το 2006, απέκτησε μεγάλη αποδοχή στο κοινό εξ’ αρχής. Η ικανότητά του να επιτρέπει στους χρήστες να ακολουθούν και να αλληλεπιδρούν απευθείας με celebrities ήταν σχεδόν πρωτόγνωρη στο παρελθόν. Το hashtag υιοθετήθηκε ως σήμα κατατεθέν και ως μέσο ομαδοποίησης και κατηγοριοποίησης tweets.
Το 2007, το Tumblr εντάχθηκε στον κατάλογο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το κοινωνικό δίκτυο που περιγράφεται ως «Το Twitter συναντά το YouTube και το WordPress» εμφανίστηκε αστραπιαία. Ο ιστότοπος επέτρεπε στους χρήστες να επιμελούνται φωτογραφίες, βίντεο και κείμενο και να κάνουν “reblog” τους φίλους τους στα “tumblelogs” τους.
Το Spotify ήρθε το 2008 να προστεθεί και αυτό στη λίστα ως πάροχος υπηρεσιών ήχου και πολυμέσων, όπου οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν μουσική με βάση τον καλλιτέχνη, το άλμπουμ ή το είδος και μπορούν να δημιουργούν, να επεξεργάζονται και να μοιράζονται λίστες αναπαραγωγής.
Το 2009 έφερε μαζί του δύο νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Foursquare και το Whatsapp. Η εφαρμογή Foursquare βασίζεται στην τοποθεσία και ήταν μία από τις πρώτες που επέτρεψε στους χρήστες να κάνουν “check in”, ενώ μοιράζονταν προτάσεις για τις αγαπημένες τους γειτονιές και πόλεις με φίλους και συγγενείς. Αντιθέτως το Whatsapp είναι ένα κατεξοχήν chatting app, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να στέλνουν μηνύματα κειμένου και φωνητικά μηνύματα, να πραγματοποιούν φωνητικές κλήσεις και βιντεοκλήσεις και να μοιράζονται εικόνες, έγγραφα, τοποθεσίες χρηστών και άλλο περιεχόμενο.
Το Instagram έκανε την εμφάνισή του το 2010, ως μια εφαρμογή κοινοποίησης εικόνας. Από τότε, οι δυνατότητες της εφαρμογής έχουν εξελιχθεί κατα πολύ και έχουν μετατρέψει το μέσο στη μορφή που έχει σήμερα, όπου εκτός από προσθήκη φωτογραφιών στο προφιλ, μπορούμε να μοιραστούμε και βίντεο, να ανεβάσουμε περιεχόμενο μικρής διάρκειας με τη μορφή ιστορίας και να συνομιλήσουμε με τους φίλους μας και να μοιράσουμε καρδούλες σε οτιδήποτε μας αρέσει. Ταυτόχρονα με το Instagram εμφανίστηκε και το Pinterest, μια ακόμα εφαρμογή βασισμένη στην εικόνα. Έτσι το «καρφίτσωμα» έγινε το αγαπημένο νέο χόμπι των χρηστών. Μια έρευνα του 2012 σχετικά με τον ιστότοπο διαπίστωσε ότι το σπίτι, οι τέχνες και οι χειροτεχνίες και η μόδα ήταν οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες στο Pinterest.
Το 2011 προστεθηκαν ακόμα δύο εφαρμογές στις ήδη υπάρχουσες, το Snapchat και το Google Plus. Η φύση του Snapchat θέλει τους χρήστες να μοιράζονται μεταξύ τους περιεχόμενο εικόνας, βιντεο ή κειμένου το οποίο είναι σαν «φάντασμα», δηλαδή το βλέπεις για μια φορά και μετα εξαφανίζεται. Το γεγονός αυτό το έκανε ελκυστικό στο νεανικό κοινό. Το Snapchat ήταν επίσης η τέλεια εναλλακτική για τους έφηβους να βρουν τους φίλους τους και να ξεφύγουν από την οικογένειά τους στο Facebook. Το Google Plus διαφοροποιήθηκε από το Facebook με τους «κύκλους» του για την οργάνωση φίλων και γνωστών που θα μπορούσαν να γίνουν εύκολα χωρίς να χρειάζεται να στείλετε αίτημα φιλίας. Μέχρι το τέλος του 2011, το Google Plus είχε ενσωματωθεί πλήρως σε σχετικές υπηρεσίες όπως το Gmail και το Google Hangout.
Πιο πρόσφατη προσθήκη μέσου κοινωνικής δικτύωσης στα κινητά και στην καθημερινότητά μας είναι το Tik Tok, το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε το 2016. Εστιάζοντας κυρίως στη μεταφόρτωση και την κοινή χρήση βίντεο, αυτή η εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης έχει δει μια έκρηξη σε δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι χρήστες το χρησιμοποιούν για να βιντεοσκοπήσουν είτε ένα σύντομο χορευτικό είτε να κάνουν lip-singing ή απλά να δείχνουν άλλα ταλέντα τους. Αναμφίβολα, είναι μια εξαιρετικά εθιστική πλατφόρμα κοινωνικών μέσων για εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο.
Πλέον υπάρχει πολύ ευρύ φάσμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης είτε σε μορφή εφαρμογής είτε σε μορφή σελίδας στο ιντερνετ. Είναι τόσο μεγάλη η επίδραση που έχουν στις ζωές μας που εκτός από προσωπική χρήση πλέον έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι και όλων των επιχειρηματικών κλάδων. Μένει να δούμε πως θα εξελιχθούν στο μέλλον, με την προσθήκη της εικονικής πραγματικότητας.